902 पटक हेरिएको काठमाडौ : कोराना महामारी रोकथाम र नियन्त्रणका लागि सरकारले गरेको लकडाउनका कारण काठमाडौ उपत्यकामा फोहोरको मात्रा घटेको छ । लकडाउनको समयमा बजार, कलकारखाना, होटेल तथा रेस्टुरेन्टहरु र निजी अस्पतालहरु समेत बन्द जस्तै भएकाले फोहोरको मात्रा घटेको हो । काठमाडौ महानगरपालिकाको वातावरण व्यवस्थापन विभागका प्रमुख हरिकुमार श्रेष्ठले घरायसी फोहोर मात्र सङ्कलन र व्यवस्थापन गर्नुपर्ने भएकाले फोहोरको परिमाण घटेको बताउनुभयो । उहाँका अनुसार सामान्य अवस्थामा दैनिक चार सय ट्रकसम्म ल्यान्डफिल साइट पुर्याउने गरिएको फोहोरको मात्रा अहिले घटेर १२० देखि १२५ ट्रकमा झरेको छ । यो फोहोर सामान्य अवस्थामा उत्पादन हुने फोहोर भन्दा करिब ७० प्रतिशतले कमी हो ।
फोहोरको मात्रा घटेको र लकडाउनको समयमा सहर झनै सफाइ राख्नुपर्ने भएकाले उपत्यकाको फोहोर व्यवस्थापन प्रभावकारी रूपमा भइरहेको उहाँले बताउनुभयो । लकडाउन भएपछि सिसडोलका स्थानीयवासीले केही दिन सिसडोल ल्यान्डफिल साइटमा फोहोर फाल्न दिएका थिएनन् । तर अहिले सिसडोलको अवरोध हटेपछि काठमाडौ, भक्तपुर र ललितपुरको फोहोर ल्यान्डफिल साइट विसर्जन हुँदै आएको छ ।
बजारमै अभावका कारण व्यक्तिगत सुरक्षा सामग्री (पीपीई) भने सबै सफाइ कर्मचारीलाई दिन नसकेको उहाँले जानकारी दिनुभयो । उहाँले सबै सफाइ कर्मचारीलाई पीपीई वितरण गर्ने प्रयास गरिरहेको र विभिन्न ठाउँबाट प्राप्त एक सय थान पीपीई भने वितरण गरिसकेको जानकारी दिनुभयो । पीपीई नभए पनि नगरपालिकाले बर्सेनि वितरण गर्ने मास्क, पञ्जा र बुट नियमित प्रयोग गर्न प्रोत्साहन गरिरहेको बताउनुभयो ।
उपत्यकाको फोहोरमैला व्यवस्थापन गर्ने स्थान नुवाकोटको सिसडोलस्थित ल्यान्डफिल साइट वरपरका स्थानीयवासीलाई पनि मास्क, पञ्जा, सेनिटाइजर तथा सफाइ सामग्री र ज्वरो जाँच्ने उपकरण चाँडै वितरण गरिने वातावरण विभाग प्रमुख श्रेष्ठले बताउनुभयो । त्यस्तै उहाँले काठमाडौँ महानगरपालिकाले सरसफाइ कर्मचारीको दैनिक थर्मल ज्वरो जाँच र स्वास्थ्य निगरानी गरिरहेको बताउनुभयो ।
यस्तो छ ललितपुर र भक्तपुरको अवस्था
ललितपुर महानगरपालिकाको पनि फोहोरमैला सहज तरिकाले सङ्कलन र व्यवस्थापन भइरहेको महानगरपालिकाका प्रवक्ता राजु महर्जनले जानकारी दिनुभयो । महानगरपालिकाले दैनिक रूपमा घरायसी फोहोरमैलाको सङ्कलन र व्यवस्थापन गर्दै आएको उहाँले बताउनुभयो । महानगरपालिकाले सरसफाइ कर्मचारीको व्यक्तिगत स्वास्थ्य सुरक्षाको उचित प्रबन्ध पनि गरिएको उहाँको भनाइ छ । उहाँले महानगरका झन्डै १५० जना फोहोरमैला व्यवस्थापनमा प्रत्यक्ष संलग्न कर्मचारीलाई पीपीई वितरण गरिसकेको जानकारी दिनुभयो । ललितपुर महानगरपालिकाको फोहोरमैला पनि सिसडोल ल्यान्डफिल साइटमा नै व्यवस्थापन गरिँदै आएको छ ।
भक्तपुर नगरपालिकाले भने पहिलेभन्दा पनि सङ्क्रमणको अवस्थामा सहर अझ सफा राख्नुपर्छ भनी सम्पूर्ण सफाइकर्मीलाई परिचालन गरिएको जनाएको छ । नगरपालिकाका सरसफाइ शाखा प्रमुख दिलीप सुवालले भक्तपुर नगरपालिकामा फोहोरमैला सङ्कलन र व्यवस्थापनमा निजी कम्पनीको संलग्नता छैन, त्यसैले लकडाउनको बेला पनि नगरपालिकाले आफ्ना सफाइ कर्मचारीलाई नियमित परिचालन गर्न सहज भएको छ भन्नुभयो ।
उहाँले नगरपालिकाले लगभग १५० सरसफाइ कर्मचारीलाई मास्क, पञ्जा लगायत सामग्री दिएको जानकारी दिनुभयो । सफाइ कर्मचारीको स्वास्थ्य सुरक्षाका लागि अहिले विशेष प्रकारको वान् पिस पोसाक पनि सिलाउँदै वितरण गरिरहेको प्रमुख सुवालले बताउनुभयो ।
फोहोरमैला सङ्कलन गर्न जाने कर्मचारीले सुरक्षा सामग्रीको उचित प्रयोग गरे नगरेको विषयमा दैनिक वडा निरीक्षकबाट रिपोर्ट लिने गरिएको उहाँले जानकारी दिनुभयो । भक्तपुर नगरपालिकाले सामान्य दिनमा ३० टन फोहोरमैला सङ्कलन गर्ने गरेकोमा अहिले एक वा दुई टन मात्र कमी आएको प्रमुख सुवालले बताउनुभयो ।
